2025 yılı, Orta Doğu’daki büyük çatışmaların gölgesinde tarihi diplomatik adımlara ve siyasi depremlere sahne oldu. Gazze’de süren çatışmalar, Trump’ın radikal kararları, İran ve İsrail arasında tarihte ilk kez patlak veren doğrudan savaş, Suriye’deki yönetim değişikliği ve Avrupa’daki sağ dalga ile dünya sahnesindeki taşlar adeta yerinden oynadı. İşte 2025 yılının tüm ayrıntıları…
2025 yılı, Orta Doğu’daki büyük çatışmaların gölgesinde tarihi diplomatik adımlara ve siyasi depremlere sahne oldu. Gazze’de süren çatışmalar, Trump’ın radikal kararları, İran ve İsrail arasında tarihte ilk kez patlak veren doğrudan savaş, Suriye’deki yönetim değişikliği ve Avrupa’daki sağ dalga ile dünya sahnesindeki taşlar adeta yerinden oynadı. İşte 2025 yılının tüm ayrıntıları…
2025, dünya genelinde siyaset, diplomasi, çevre ve ekonomi gibi alanlarda büyük değişimlere ve krizlere sahne oldu.
Gazze’de devam eden insani krizin bölgesel bir savaşa evrilmesi, İsrail ve İran’ın tarihte ilk kez doğrudan karşı karşıya gelmesi ve Washington’daki yönetim değişikliği, bölgeyi adeta ateş çemberine çevirdi.
İşte, dünyada 2025 yılı böyle geçti…
Trump yeniden iktidarda
ABD Başkanı Donald Trump, göreve başlamasıyla iç ve dış politikada köklü kararlar aldı. Biden döneminde geri dönülen Paris İklim Anlaşması’ndan bir kez daha çekilme kararı, 27 Ocak 2026’dan itibaren ABD’nin anlaşma tarafı olmayacağını bildiren yazının BM’ye iletilmesiyle kesinleşti.
Trump’ın dış politikası kapsamında ayrıca BM İnsan Hakları Konseyi’nden ayrılma ve UNRWA’ya fonları kesme kararları da öne çıktı.
Peki ya Trump'ın ikinci başkanlık dönemine giden süreçte neler yaşandı? Detaylar: 2024 ABD Seçimleri
Gözden Kaçmasın
Öte yandan, ABD iç siyasetinde eski Başkan John F. Kennedy suikastı dosyaları kamuoyuna açıldı. ABD Ulusal Arşivi, 1123 belgeyi (yaklaşık 80 bin sayfa) erişime sundu.Ayrıca, New York’ta Kasım ayında yerel seçimlerde Demokrat Zohran Mamdani, oyların %50,4’ünü alarak şehrin ilk Müslüman belediye başkanı oldu.
Orta Doğu’da neler oldu?
On yıllardır süregelen Esed rejimi değişirken, muhaliflerle yapılan “Zafer Konferansı” sonucu Ahmed Şara geçiş dönemi cumhurbaşkanı ilan edildi ve bu yeni yönetimle birlikte Türkiye-
Bu tarihi dönüşümün perde arkasını, yeni dengeleri ve geleceğe dönük zorlukları özel-dosya haberlerle derledik. Yeni Suriye'nin gelişmeleri, tüm yönleriyle:
Ayrıca, 12 yıl aradan sonra Türk Hava Yolları Şam’a sefer düzenlerken ABD de Sezar Yasası kapsamındaki yaptırımları önce askıya aldı ve yıl sonunda tamamen kaldıracağını açıkladı.
Bu yıl 7 Ekim 2023'ten bu yana tam iki yıl geçti ve Gazze’de süren çatışmalar devam etti. Fokus+ olarak Filistin davasını gündemde tutmaya devam ettik. Ayrıntılar:
Yüzyılın En Büyük İnsanlık Suçuna Tanık Ol!
Öte yandan, BM Genel Kurulu’nda çok sayıda lider, İsrail saldırılarını durdurma ve Filistin devletinin kurulmasını destekleme çağrısı yaptı.
Uluslararası sularda Gazze’ye insani yardım götürmek isteyen “Küresel Sumud Filosu” gemileri ise İsrail’in drone saldırılarına uğradı ve katılımcıların alıkonulması dünya çapında tepki çekti.
Fokus+ olarak bu tarihi yolculuğu sahada gerçekleştirdiğimiz özel röportajlar ve dosya haberlerle gündemde tuttuk. Detaylar: Fokus+ Özel: Küresel Sumud Filosu Gazze Yolunda
17 Kasım’da ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Gazze’de Barış Kurulu ve Uluslararası İstikrar Gücü kurulmasını öngören ABD tasarısını kabul etti.
Bunların yanı sıra Kanada, Avustralya, İngiltere, Portekiz, Fransa, Monako, Belçika, Lüksemburg, Malta ve Avrupa'nın mikro devletlerinden San Marino, bu yıl Filistin Devletini resmen tanıdı.
Sudan’daki kriz her geçen gün büyüdü
Afrika’nın en stratejik ülkelerinden Sudan, 2023’ten bu yana yıkıcı bir iç savaşın içinde ve 2025 yılı içerisinde bu savaş çok acı bir boyutta sürmeye devam etti.
Ordu (SAF) ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında başlayan güç mücadelesi, kısa sürede ülkeyi derin bir insani ve siyasi krize sürükledi.
Başkent Hartum’dan Darfur’a kadar geniş bir coğrafyada çatışmalar, etnik gerilimleri tetikledi ve milyonlarca sivil evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Peki bu savaş neden çıktı, taraflar neyi hedefliyor ve Sudan’ı nasıl bir gelecek bekliyor?
Detaylar için tıklayın: Sudan'da Neler Oluyor?
İran-İsrail Savaşı patlak verdi
Orta Doğu, Haziran 2025’te adeta tarihi bir dönüm noktasına tanıklık etti.
Savaş 13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a büyük hava saldırıları düzenlemesiyle patlak verdi. İsrail savaş uçakları Tahran’daki nükleer tesisler ve askeri tesisleri vurdu ve “İran’ın nükleer silah geliştirmesine engel olmayı” amaçladığını açıkladı.
Bu baskına tepki olarak İran, İsrail hedeflerine balistik füzeler ve insansız hava araçlarıyla karşılık verdi. Taraflar ertesi günlerde de misillemelere devam ederek çatışmaları tırmandırdı.
14–18 Haziran’da taraflar aralıklı füze ve hava saldırıları düzenlemeye devam etti. İsrail Hava Kuvvetleri bu dönemde de Tahran ve çevresindeki askeri altyapıyı vurdu, İran ise İsrail’in batı bölgelerine füzeler gönderdi.
19 Haziran’da ise İsrail, İran’ın nükleer tesislerine ikinci kez saldırırken, İran da Soroka Hastanesi’ni hedef aldı.
22 Haziran’da ABD, operasyona dahil olarak B-2 bombardıman uçaklarıyla İran’daki üç nükleer tesisi vurdu. Bu saldırı sonrasında BM Güvenlik Konseyi olağanüstü toplandı.
23 Haziran’da İran, ABD’nin Doha’daki Al Udeid Üssü’ne sınırlı bir füze saldırısı yaptı. Bu hamle, ABD’nin hafta sonu İran’a düzenlediği nükleer tesis saldırılarına misilleme olarak yorumlandı.
Bu süreçte İranlı yetkililer, İsrail’in saldırılarında yüzlerce sivilin öldüğünü, binlercesinin yaralandığını bildirdi, İsrail de İran’ın saldırılarında onlarca sivil kaybı duyurdu.
Savaş 12 gün sürdükten sonra, bugün varılan anlaşmayla ateşkes yürürlüğe girdi. ABD Başkanı Trump, 24 Haziran sabahı taraflara iki aşamalı bir ateşkes önerisi sundu. Sabah 07:30 itibarıyla hem İsrail hem İran fiilen saldırıları durdurduğunda ateşkes ilan edildi.
Bu kritik sürecin her aşamasını uzman analizleri ve kapsamlı özel-dosya haberler ile takip ettik. İşte İsrail-İran savaşının arka planı, olası sonuçları ve çok daha fazlası: İran-İsrail Savaşı
Almanya’da yeniden CDU iktidarı
Eylül sonunda Almanya’da yapılan federal seçimlerde muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik (CDU/CSU) yaklaşık %29 oy alarak birinci parti oldu.
CDU/CSU lideri Friedrich Merz, zafer konuşmasında önceliğinin Avrupa'yı güçlendirmek olacağını, böylece ABD'den bağımsızlıklarını elde edebileceğini söyledi.
Papa XIV. Leo
Yeni bir papa…
Avrupa’da Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri Papa Franciscus’un Nisan ayında 88 yaşında hayatını kaybetmesi büyük yankı uyandırdı ve sonrasında 8 Mayıs’ta ABD’li Kardinal Robert Prevost yeni papa II. Leo adıyla seçildi.
2025 diplomasi trafiği
2025, savaş ve kriz bölgelerinde diplomasi trafiğinin hızlandığı bir yıl oldu.
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sonlandırılması amacıyla Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da iki kez üst düzey barış müzakeresi yapıldı.
İlk tur görüşmeler 5-16 Mayıs’ta gerçekleşti ve ateşkes sağlanamasa da 1000’er esir takası konusunda mutabakat sağlandı.
İkinci tur ise 2 Haziran’da yine İstanbul’da toplandı ve bu görüşmelerden esir değişimi ile yaralı ve ceset teslimi gibi insani konularda ilerleme çıktı.
Çin-ABD gerilimlerinin yatıştırılması için de diplomatik adımlar da atıldı.
Mayıs ayında Cenevre’de yapılan toplantıda iki ülke, 90 günlüğüne yüksek gümrük tarifelerini düşürmeyi kabul etti.
Temmuz sonunda ise Stockholm’de uzlaşı sağlanarak tarafların bu geçici tarife molasını uzatmak için çalışmayı kabul etmesiyle "tarife savaşlarındaki" tansiyon düşürüldü.
COP30
Öte yandan uluslararası iklim diplomasisinde COP30 öne çıktı.
Burada alınan kararlarla 2026 COP31’e Türkiye’nin ev sahipliği ve dönem başkanlığına seçilmesine karar verildi.
