Türk araştırmacılar, kalp krizi riskini tayin eden ve dünya genelinde kullanılan klasik testleri büyük oranda ucuzlatacak, sonucu da hemen verecek yeni bir yöntem geliştirdi.
Türk araştırmacılar, kalp krizi riskini tayin eden ve dünya genelinde kullanılan klasik testleri büyük oranda ucuzlatacak, sonucu da hemen verecek yeni bir yöntem geliştirdi. Hacettepe Ãniversitesi (HÃ) araştırmacılarının katıldığı çalışmada, moleküler baskılama yöntemiyle, "miyoglobin proteini" kandan başarıyla tayin edildi. Yeni nesil testlerin kalp krizini henüz başlangıç aşamasında mikro boyutlarda tayin edebilme hassasiyetlerinin, mevcutlara göre büyük üstünlüklerinin olduğu belirtiliyor. Ãalışma ürüne dönüştüğünde, dünya genelinde kullanılan ELIZA ve RIA gibi testlerin yerini Türk araştırmacılarının geliştirdiği yeni yöntem alacak. HÃ Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adil Denizli, kalp ve iskelet kasında oksijen taşınmasını sağlayan miyoglobinin yapısı, işlevi ve vücutta dolaşımıyla ilgili bilginin ardından, kasta kalp krizi gibi sorun olduğunda, miyoglobinin kandaki miktarının hızla yükseldiğine işaret etti. Kalp krizinin nedenleri üzerinde de duran Denizli, kriz sırasında kalp hücrelerinin hasar görmeye başladığını ve bu sırada kan dolaşımına farklı enzimler ve moleküllerd bıraktıklarını anlattı. Denizli, bu tür maddelerin kandaki ve idrardaki düzeylerinin artmasıyla ciddi göğüs ağrısı olan hastalarda kalp krizi riski olup olmadığının kan testiyle tespit edilebildiğini bildirdi. Kalp krizinin teşhisinde kullanılan testler arasında en sık miyoglobin proteininin tayin edildiğini aktaran Denizli, kalp krizinde bu proteinin miktarının 2-3 saat içinde, bazı durumlarda ilk 30 dakikada arttığını anlattı. Denizli, Prof. Dr. Rıdvan Say (Anadolu Ãniversitesi), Dr. Lokman Uzun ve doktora öğrencisi Bilgen Osman'la ortak çalışmalarında moleküler baskılama yöntemiyle kandaki miyoglobin miktarının tayini için kullanılan testlere alternatif, "yeni teşhis kitleri" hazırladıklarını açıkladı. Moleküler baskılama tekniğinin yeni bir yaklaşımı olan mikrotemas baskılama yönteminin kullanıldığı çalışmada, mevcut yöntemlere alternatif, kanda miyoglobin tayinine yönelik moleküler baskılanmış yüzey plazmon rezonans biyosensör hazırlandığını bildiren Denizli, şöyle konuştu: "Ãalışmaya ait ilk sonuçlar, günümüz laboratuvarlarında kullanılan ELIZA ve RIA gibi tayin kitleri ile karşılaştırılacak düzeydedir. Ãalışmamızda miyoglobin proteinini cam bir yüzey üzerine tutturduktan sonra bu yapıyı polimer üzerine baskıladık. Böylece proteinler çok daha küçük boyutlarda dahi olsa yüksek seçicilikle tanınabilir hale geldi. Söz konusu test, tekrar tekrar kullanılabildiğinden ELIZA testleri gibi raf ömürleri bulunmadığından önemli avantajlar sağlıyor. Ãalışmamızın sonraki aşamasında gramın milyarda biri oranındaki nanogram boyutlarda tayin yapabilir hale geleceğiz. Bu durumda da küçük miktarlardaki proteinlerin zamanında teşhis edilmesi ve böylece hastalığın derecesinin ölçülmesi mümkün hale gelecek. Tutarlı olarak elde edilen sonuçlar, doktorlara ön tanı için önemli veriler sunacak." Testlerin Türkiye için maliyetlerine değinen Denizli, şu bilgileri verdi: "Testler Türkiye'ye dışarıdan getiriliyor ve ücretleri de oldukça yüksek. Bizim sistemimiz uygulamaya geçtiğinde tek analizle pek çok hastalığın tayini de yapabilecek. Yani tek kan testiyle hem hepatit hem de kalp krizi riski aynı yöntemle analiz edilebilecek. Ãalışma ürüne dönüştüğünde Türkiye için büyük bir ekonomik getirisi olacak. Kan testlerinin sonuçları birkaç dakika içinde alınabilecek. Test tekrar tekrar kullanılabilecek. Ãalışmamız literatürde de bir ilke imza attı."
