Yukarı Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisinde olan Hocalıköyü stratejik olarak Ermenistan Silahlı Kuvvetleri için askeri bir hedef niteliğinde idi. Hocalı stratejik olarak Karabağ dağ silsilesinde Ağdam-Şuşa, Eskeran-Hankendi yollarının üzerinde yerleşmektedir.
Yukarı Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisinde olan Hocalı
köyü stratejik olarak Ermenistan Silahlı Kuvvetleri için askeri bir
hedef niteliğinde idi. Hocalı stratejik olarak Karabağ dağ
silsilesinde Ağdam-Şuşa, Eskeran-Hankendi yollarının üzerinde
yerleşmektedir. Hocalı'nın coğrafi-stratejik konumu Ermeni silahlı
birliklerinin buraya saldırmasına müsaitti. Hocalı Hankendi'nin 10 km
güneydoğusunda bulunmaktadır. Karabağ'daki tek havaalanı Hocalı'dadır.
Hocalı 1991 yılının Ekim ayından itibaren ablukadaydı. Ekim'in 30'unda
kara yoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım vasıtası helikopter
kalmıştı. Hocalı'ya son helikopter 1992 yılı Ocak ayının 28'inde
gitmişti. Şuşa şehrinin semalarında sivil helikopterin vurulmasından
ve bunun sonucunda 40 kişinin ölümünden sonra bu ulaşım da kesilmişti.
Ocak ayının 2'sinden itibaren şehre elektrik verilmemişti. Şubatın
ikinci yarısından itibaren Hocalı, Ermeni silahlı birliklerinin
ablukasına alınmış ve her gün toplarla, ağır makineli silahlarla
bombalanmıştır.
936 km2'lik alana sahip ve 2.605 aileden ibaret 11.356 kişinin
yaşadığı Hocalı kasabası 26 Şubat 1992 tarihinde yüzyılın en acımasız
soykırımına maruz kalmış ve kasaba tamamıyla yok edilmiştir. Hocalı bu
katliamın yaşandığı sırada Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin koruması
altında değildi ve tamamen savunmasız bir durumdaydı. Hocalı da
dağınık halde elinde hafif silahlar bulunan 150 kişi bulunmaktaydı.
Azerbaycan silahlı kuvvetleri Hocalı halkına yardım edemedi, hatta
uzun süre cesetlerin alınması bile mümkün olmadı..
Ermenistan Silahlı Kuvvetleri köyü üç yönden kuşatmış, helikopter ve
ağır silahların yardımı ile önce köyü bombalamış ve ardından da köye
girerek katliam yapmıştır. Ermeniler bu köyü işgal ederek bütün bölge
halkına bir mesaj vermek istemekteydiler. Nitekim Azerbaycan Türkleri
için ağır bir mesaj vermiş oldular. Hocalı işgal edilerek ve neredeyse
tamamen yok edilerek bölgedeki çözülme hızlandırılmış oldu. Ermeniler
bu hamleyle aynı zamanda önemli bir stratejik mekanı da işgal ederek
askeri açıdan önemli bir başarı elde etmiştir. Ancak insanlık adına
tarihin en acımasız soykırımı gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan
Ermeniler için bu soykırım kendilerinin iddia ettiği 1915 yılında
yaşananların bir intikamı niteliği de taşımaktaydı.
Hocalı'da Neler Yaşandı:
Azerbaycan'ın Yukarı Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında 26 Şubat
1992 yılında Ermenistan ordusu sivil, kadın, çocuk, yaşlı ayırımı
yapmadan 613 kişiyi en ağır işkenceler uygulayarak soykırıma tabi
tutmuştur. Katledilenlerin 83'ü çocuk, 106'sı kadın ve 70'i ise
yaşlıydı. 8 Aile tamamen yok edilmiştir. Bu katliamdan toplam 487 kişi
ağır yaralı olarak kurtulmuştur. 1275 kişi ise rehin alınmış, 150 kişi
ise kaybolmuştur. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde cesetlerin
yakıldığı, birçoğunun kafa derilerinin yüzüldüğü, gözlerinin oyulduğu,
kulakları, burunları ve kafaları ile vücutlarının çeşitli uzuvlarının
kesildiği görülmüştür. Aynı vahşetten hamile kadınlar ve çocuklar bile
nasibini almıştır. Ermeniler tarafından Hocalı'da gerçekleştirilen bu
vahşet, uluslararası camianın suç olarak kabul ettiği soykırım ve
insanlığa karşı suçlar kapsamındaki tanımlamalarla birebir
örtüşmektedir.
Ayhan Demirci
AZB.BEL.D.C
http://video.ekolay.net/detay.asp?vid=55000000000026249&cid=40000000000017071
