Günümüzde dünyanın en gelişmiş ülkelerinin aynı zaman da en iyi üniversitelere sahip olduğu görülmektedir. Rekabet gücü yüksek üretken üniversiteleri olmayan bir ülkenin sanayileşmesi ve teknolojik gelişmesi de mümkün gözükmemektedir.
Günümüzde dünyanın en gelişmiş ülkelerinin aynı zaman da en iyi üniversitelere sahip olduğu görülmektedir. Rekabet gücü yüksek üretken üniversiteleri olmayan bir ülkenin sanayileşmesi ve teknolojik gelişmesi de mümkün gözükmemektedir. Ayrıca gelişmiş ve saygınlık kazanmış üniversiteleri olup da geri kalmış bir ülke bulunmamaktadır. Bu sebeple güçlü ve modern bir ülke olabilmek ancak evrensel standartlarda eğitim ve araştırmalar yapabilen üniversitelere sahip olmakla mümkün olabilir. Dünyada gelişmiş ülkelerin önderliğinde oluşan yeni yükseköğretim olgusu bilgi çağına uyum sağlayabilen, yaratıcı, verimli, rekabetçi nitelikleri öne çıkarmaktadır.
Günümüzde gelişmenin, kalkınmanın ve refahı yakalamanın en önemli unsurlarının başında nitelikli insan gücü gelmektedir. Bir ülke ne kadar üretken, yaratıcı ve nitelikli iş gücü oluşturabiliyorsa dünyadaki değişimlere uyum sağlama ve fırsatları değerlendirme imkanları artmakta, gelişimini hızlandırabilmektedir.
Dünyadaki hızlı değişim ve dönüşümlere uyum sağlayabilmenin yolu gerek bilim ve teknoloji gerekse organizasyon alanlarında yenilikçilik kapasitelerinin geliştirilmesinden geçer. Bunu gerçekleştirebilmenin yolu da yüksek öğretime yeterli kaynak ve emek harcamakla mümkün olabilir.Her şeyi devletten bekleyen, şeffaf olmayan, yaratıcılıktan uzak, rekabet yeteneği gelişmeyen bir yükseköğretim sisteminin çağın gereklerine uyum sağlayabilmesi ve çağdaşlaşması oldukça zor gözükmektedir.
Tarih boyunca hem bölgesel hem de dünya siyasetinde çok önemli roller üstlenmiş barış ve huzura önemli katkılar sağlamış, tarihi misyonu ve stratejik önemi sebebiyle Doğu ile Batı arasında alternatifi olmayan Türkiye’nin çözmesi gereken en temel sorunlarının başında eğitim sorunu ve bununla doğrudan bağlantılı üniversite sorunu gelmektedir.
Üniversiteleşmedeki sayısal büyüklük bakımından büyük bir atılım içerisine giren Türkiye’nin nitelikli eğitimin yanı sıra bilimsel araştırma ve yayınlarda kaliteye odaklanması büyük önem taşımaktadır. Özellikle Anadolu’da yeni kurulmuş devlet üniversitelerinin küresel rekabet ruhunu yakalayıp saygın bir konuma ulaşabilmeleri için kamu kaynaklarının yanı sıra hayırsever vatandaşlarımız ve sivil toplum kuruluşlarımız tarafından desteklenmeleri gerekir.Anadolu’daki üniversitelerimizin bulundukları il ve yöreyle işbirliği ve etkileşim içinde olmaları ve bulundukları yerlerin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına büyük katkılar sağlamaları öncelikli görevleri arasında olmalıdır. Ancak bunları yaparken de bu üniversitelerin yerelleşmesine de izin verilmemelidir.
Üniversitelerimizin akademik özgürlük alanını daraltan en önemli etkenlerden birisi öğretim elamanlarının çok büyük bir bölümünün iş güvencesinin olmaması, diğeri ise üniversite üst yönetiminin çok geniş yetkili kılınmasıdır. Mevcut durumda üniversitelerimiz kaliteli araştırma ve yayından çok diploma üretimine ağırlık ve öncelik vermektedirler.Çünkü üniversitelerimiz araştırma ve yayından çok eğitime öncelik ve ağırlık vermek zorunda kalmaktadırlar.
Başta iktidar erkini elinde bulunduran siyasi otoritelerin üniversitelerimizin özerklik alanlarını genişletip üniversitelerimizin kültürel ve düşünsel değişim ve dönüşümü gerçekleştirmelerine destek olmaları gerekir. Siyasi otoritelerin üniversiteleri yönetilecek değil, işbirliği yapılacak kurumlar olarak görmeleri üniversitelerin vesayet altından kurtulup özgür ve özerkleşmesi bakımından önem taşımaktadır. Üniversitelerin de ülke meseleleriyle ilgili yapacakları çalışmalarda tarafsız ve objektif olmaları ve günlük siyasi tartışmaların içine girmemeleri gerekir.
Türkiye’nin bölgesel ve küresel düzeyde konumunu güçlendirip sürdürebilmesi dünyanın en saygın üniversitelerine, dinamik ve yaratıcı özel sektörüne ve kaliteli iş gücüne sahip olmasına bağlıdır.
